Lieve Marc,

Liefde, haat, coördinaten. Je sluit af met nieuwsgierigheid naar mijn gedachten. Ik kan je zeggen dat ze racen met vragen waar we het hopelijk in de laatste aflevering nog verder over kunnen hebben. Niet alleen het persoonlijke uit je brief trof me namelijk, maar ook de nuance die je wederom weet te brengen binnen het thema bracht veel denkvoer.

Vooral de opmerking dat haat de meest basale vorm van afkeer was, ‘triggerde’ mij wel. Door de keus van het woord ‘basaal’, devalueerde in een klap de intensiteit van het thema voor mij. Bij de term haat heb ik nog altijd een idee dat er haast een levensmissie achter zit waarbij je dat wat dat je haat, wil stoppen, uitroeien en of er op een andere vorm ‘vanaf komen’. Hoe anders is het initiële beeld dat je krijg van afkeer. Geen intense emoties, hekel of afgunst naar een ander, maar juist een rustig gevoel van alleen afkeer; net als ik een sterke afkeer heb voor zoete witte wijn of 0.0% Radler. Ik haat het niet, want dat zou betekenen dat ik een van mijn leven bezig ben om ervan af te komen. Dat kan alleen niet, tenzij ik de blauwe knoop weer nieuw leven in blaas.

Marc, je devalueert dan wel haat voor me maar je hebt helemaal gelijk dat het een basale vorm is van afkeer. Nu ik de radler 0.0 erbij betrek, lijkt me het onderscheid ook gelijk duidelijk: haat is een emotie terwijl afkeer bijna een leefstijl is. Afkeer wordt dagelijks gevormd door de mens en is een onderdeel van je karakter en je dagelijkse handelen te noemen, in tegenstelling tot een opwelling van emoties die haat brengen. Ik zou zelfs willen betuigen dat afkeer een andere benaming is voor de coördinaten zijn war jij het over hebt. De samenkomst van de twee emoties.

Lieve Koen,

Na vier brieven met je te hebben uitgewisseld over haat, begin ik een aardige haat-liefdeverhouding met ons schrijven te ontwikkelen. Ik was echt overtuigd dat we via muziek, haat konden leren begrijpen, maar ik twijfel er inmiddels sterk aan. Althans, ik denk dat de tour van definities en uitleggen, ons niet verder brengt. Maar het kan anders, en in mijn laatste brief voordat we elkaar weer spreken, laat ik graag zien hoe. En het zou me niet verbazen als tijdens het schrijven blijkt dat we meer te weten zijn gekomen dan ik momenteel denk.
Zoals ik al schrijf, hebben we tot nog toe geprobeerd haat te definiëren: we hebben het over haat als gekrenkte liefde, over de teleurstelling van liefde die niet geuit kan worden, over haat tegen het ene als liefde voor het andere, en ga zo maar door. In plaats van hiermee door te gaan, citeer ik graag een van mijn zwagers. Met Sinterklaas stelt hij zo ongeveer bij elk cadeautje dat uit het inpakpapier tevoorschijn komt, één vraag: “Wat is het; wat doet het?” Ik zou dus graag stilstaan bij wat haat doét.
Daarvoor begin ik niet gelijk met een nummer – maak je geen zorgen, Daniel zet elk moment in – maar met een toespitsing van mijn vraag uit brief één. Ik schreef je toen dat ik graag haat met je wilde leren begrijpen, maar dat is vaag. Ik heb nagedacht en mezelf afgevraagd wat ik nou precies wil met haat. Waarom voel ik me tot Elliott Smith aangetrokken, als hij iemand toegewijd haat toezingt, ook al deel ik zijn gevoel niet? Ik ben er uit. Mijn vraag is eigenlijk: met welk doel voelen mensen haat?

Lieve Marc,

Ik kan je zeggen dat je brief door mijn hoofd heeft geëchood de laatste tijd.
Er staat nu ook al best wat op tafel met protestmuziek en zelfhaat; wederom zien we dat teleurstelling en gekrenkte (eigen)liefde weer terug komen.

De meest sterke echo van jouw brief was wel duidelijk je uitdaging, jouw manier om het terugschrijven enigszins behapbaar te maken’. Je vraagt of ik liefde zou uit kunnen leggen aan de hand van haat, een zeer interessante en doch wat ingewikkelde wending in het thema zou ik willen zeggen. Behapbaar werd het niet kan ik je zeggen, want ik moest er echt even voor zitten om te bepalen of ik de uitdaging aan kan en of ik hier de juiste muziek ook voor bij voel.

Kan je met haat ook liefde uitdrukken?

Lieve Koen,

Het is me weer duidelijk dat wij veel te zachtaardige jongetjes zijn. Ja, je hebt Rammstein gedraaid, dus dat getuigt nog van iets ruws aan je, maar daar houdt het wel op. Desalniettemin kan ik je volgen. Uiteindelijk eindigde ik mijn eerste brief ook met haat als gekrenkte liefde. Tot dusver kunnen wij ons haat dus alleen in relatie tot liefde voorstellen. Ik ga daar nog even in mee, en ga mijn best doen om een stapje dichterbij die pure haat van Elliott Smith te komen.

Lieve Marc,

Toen ik hoorde dat ‘haat’ het thema zou zijn van onze volgende briefwisseling, had ik eerlijk gezegd associaties met andere genres dan degene die jij uiteindelijk besprak in je brief. In plaats van zware metalmuziek, drillrap of allicht wat duister Berlijnse techno, kwam de haat in de vorm van relatief rustige nummers. Natuurlijk wel wat op een meer verstoorde manier, door gebruik van verstorende geluiden in de muziek, klonk er vooral een rustige haat uit je brief zou ik willen zeggen. Niet dat je gelijk Rage Against the Machine met ‘Killing in the name’ of Eamon met ‘Fuck you’ hoeft te kiezen om haat te tonen natuurlijk. De rustigere manier is passend voor je en het intrigeert me. Zeker als ik kijk naar waar ik aankom als je over haat begint.

Lieve Koen,

Het is bijna twee maanden geleden dat we elkaar schreven, en het lijkt me tijd om onze briefwisseling te hervatten. Ik breek al een tijdje mijn hoofd over een thema in de muziek, en evengoed in het leven, namelijk haat. Muziek gaat over alles dat in het leven gebeuren kan, en zit daarom vol met gevoelens en emoties: van rust tot extase en blijdschap tot verdriet, maar dus ook van liefde tot… ja, ‘haat’.

Lieve luisteraar, lezer,

Wat leuk dat je dit leest. In deze zevende aflevering van het eerste seizoen Tussen Pop & Proza, is er geen brief- maar een orale woordenwisseling. Marc en Koen gaan met elkaar in gesprek over de vele thema’s, meest opvallende muziek en interessante observaties die uit de afgelopen zes brieven zijn voortgekomen.

Lieve Koen,

Je wijst me terecht op het romantiseren van hoe-het-vroeger-was, of in ieder geval: op het ietwat uitgebreid badderen in het verleden. Ik ben blij dat je daar desalniettemin een briefje aan mee hebt gedaan. En wat een einde: Charles Trenet met La Mer. Ik ken je ouders niet, maar het beeld van een jonge Koen die met zijn MP3-spelertje op de achterbank het verboden nummer draait, genietend van het Franse Normandië, zie ik zeker voor me. Prachtig. In jouw woorden gaf dit moment je ‘het gevoel dat je leven met de zee op de achtergrond wel goed komt’. Een zorgenvrij momentje. En daarbij begon je je brief ook nog met Some Day Like This van Elbow, met een soortgelijke anekdote: Jasmijn en jij in de auto, doorbrekende zon, en genadeloos toepasselijke muziek. De auto, de zon en de muziek lijken een terugkerend thema te zijn. Laat mij daarbij aanhaken.

Beste Marc,

Ik begrijp je huivering voor het geschreven pad dat voor ons ligt. Maar geen zorgen, mijn getrouwe kameraad, tezamen zullen wij het pad betreden en onze innerlijke zorgen, vragen en gedachtes over jeugdigheid en nostalgie beslechten!

Lieve Koen,

Ik merk dat we ons na drie brieven al aardig in de nesten hebben gewerkt. Niet alleen opende jij de dansvloer door een zorgenvrij leven aan te kaarten, maar ik voegde daar ook nog de vraag aan toe, of krampachtig balanceren, een leven zonder zorgen waard is. En toen kwam jouw tweede brief, en nu gaat het over de stroom van het leven… Laat me klein beginnen, in de hoop dat we elkaar nog een beetje kunnen volgen.