Koen Voors

Koen Voors

Co-host De Muziekbrief

De brief van deze week is geschreven door Koen. Koen houdt van muziek, ouderwetse gezelligheid en de vreemdere dingen in het leven. In de brief van deze week komen deze zaken overwacht samen.

Laat je meevoeren door Koen zijn voorlezen terwijl de nummers op de achtergrond spelen, of lees de brief hier zelf speel de nummers geheel af—je vindt de nummers in de Spotify afspeellijst hieronder.

Lieve Marc,

Toen ik hoorde dat ‘haat’ het thema zou zijn van onze volgende briefwisseling, had ik eerlijk gezegd associaties met andere genres dan degene die jij uiteindelijk besprak in je brief. In plaats van zware metalmuziek, drillrap of allicht wat duister Berlijnse techno, kwam de haat in de vorm van relatief rustige nummers. Natuurlijk wel wat op een meer verstoorde manier, door gebruik van verstorende geluiden in de muziek, klonk er vooral een rustige haat uit je brief zou ik willen zeggen. Niet dat je gelijk Rage Against the Machine met ‘Killing in the name’ of Eamon met ‘Fuck you’ hoeft te kiezen om haat te tonen natuurlijk. De rustigere manier is passend voor je en het intrigeert me. Zeker als ik kijk naar waar ik aankom als je over haat begint. 

Luisteren naar haatvolle muziek is niet gelijk ‘jouw ding’ te noemen. En ik snap je punt wel, ook ik heb niet per se buien waarin ik echt door haat gedreven muziek wil luisteren. Tegelijkertijd moet ik toegeven dat ik wel gelijk aan Rammstein dacht bij het woord haat. De eerste metalband waar ik een cd van kocht en onvoorwaardelijk lief had, juist door hun agressieve muziek. Misschien is dat ook door de tweestrijdigheid die ik, als velen, heb met de Duitse taal in relatie tot haar geschiedenis, en dan met name de Tweede Wereldoorlog. De Duitse taal is een besmette taal te noemen die bij velen door haar geschiedenis al met haat wordt geassocieerd, laat staan als je er wat metal onder gooit. De band wordt dan ook vaak in het straatje van rechts-extremisme geplaatst. Duits, en dan met name Duitse metal, is dus door een gevaarlijke mix juist het perfecte recept voor muzikale agressie in mijn oren. Een spanning waar de band zeker van bewust is en met het nummer ‘Deutschland’ laten ze dit ook horen.

[2:15 – 2:55] ‘Deutschland’ – Rammstein

Ich (Du hast, du hast, du hast, du hast)

Ich will dich nie verlassen (Ich weiß, ich weiß, ich weiß, ich weiß)

Man kann dich lieben (Du liebst, du liebst, du liebst, du liebst)

Und will dich hassen (Du hast, du hast, du hast, du hast)

Überheblich, überlegen

Übernehmen, übergeben

Überraschen, überfallen

Deutschland, Deutschland über allen

Rammstein voelt net als veel Duitsers en anderen dat er een spanning is tussen die liefde voor hun land, nationalisme; vaderlandsliefde, hoe je het ook wil noemen, enerzijds en de nationale geschiedenis van het land anderzijds. Hoe kan je trots zijn op een land met een geschiedenis als de Duitse, zeker aangezien deze historie relatief recent zo bewogen is geweest? Het nummer spreekt voor mij daardoor alsof er tegenoverstelde  emoties zijn bij het Duits nationalisme: liefde en haat.

[2:55 – 3:12] ‘Deutschland’ – Rammstein

Deutschland! Mein Herz in Flammen

Will dich lieben und verdammen

Deutschland! Dein Atem kalt

So jung und doch so alt

Deutschland!

Geen zorgen nu Marc, ik ga je geen geschiedenisles geven of verder lastigvallen met een  probleem over Duits nationalisme. Maar ik ga wel een uitspraak doen die veel geschiedenisdocenten maken tijdens een les: van de geschiedenis kan je leren en zeker over de manier hoe we ermee omgaan. Ik wil jouw brief niet, op basis van tegenstrijdigheid in emoties, een-op-een vergelijken met ‘DEUTSCHLAND’. Echter zie ik wel overeenkomsten tussen de manier hoe je eerst in je brief de twee emoties tegenover elkaar stelt, om ze vervolgens weer naar elkaar toe te brengen: de liefde is gekrenkt maar niet weg zoals je mooi zei. De liefde voor het land is gekrent en zal ook in dit geval nooit veranderd kunnen worden.

Maar dat haat en liefde elkaar niet uitsluiten, dat de ene emotie een andere emotie aanwakkert, is misschien ook logischer voor ons reptielenbrein dan we eerst willen voorstellen. En hoewel de emotie haat misschien wat heftig is om te gebruiken in deze context, moet ik toegeven dat ik deze emotie misschien wel echt voel als ik luister naar ‘Where is the Love’ van de Black Eyed Peas. Misschien is het passend dat het nummer zo heet Marc, want ik zoek nog steeds mijn liefde voor de Black Eyed Peas in de periode na ‘Where is the Love’. Mijn god wat is die band na dit nummer veranderd en niet ten goede. Toen ik als kind deze intro hoorde gingen er rillingen over me heen. Een protestnummer was dit tegen haat, een roep naar meer liefde, compassie en aandacht voor elkaar. Een zoektocht hoe we dit nou kunnen bereiken.

[1:00 – 1:31] ‘Where is the Love’ – Black Eyed Peas

People killin’, people dyin’

Children hurt and you hear them cryin’

Can you practice what you preach?

And would you turn the other cheek?

 

Father, Father, Father help us

Send some guidance from above

‘Cause people got me, got me questionin’

Where is the love (Love)?

 

Where is the love (The love)?

Where is the love (The love)?

Where is the love, the love, the love

Ik was gelijk fan. Ik was echt gelijk zo’n fan van de beat, de teksten, de manier hoe de band zich presenteerde, en al helemaal de flow van de bandleden. Die was met fanatisme geschreven. Die was geschreven door muzikanten die iets wilden bereiken op maatschappelijk vlak. Het was het begin van de oorlogen in het Midden-Oosten, het nummer kwam uit in 2003, en hoewel ik natuurlijk als tienjarige weinig kon bijdragen in de strijd tegen deze oorlogen kon ik wel delen in de haat die ik hoorde in het nummer. De verontwaardiging dat mensen niet eerlijk waren naar elkaar, structureel bezig waren met zichzelf en met geld, oorlogen voeren…Maar ik denk dat ik ze vooral niet lief vond naast al die zaken. Maar waarom ik echt haat voelde bij dit nummer komt door het volgende, gezongen door J. Rey Soul.

[3:03 – 3:45] ‘Where is the Love’ – Black Eyed Peas

 

I feel the weight of the world on my shoulder

As I’m gettin’ older, y’all, people gets colder

Most of us only care about money makin’

Selfishness got us followin’ the wrong direction

Wrong information always shown by the media

Negative images is the main criteria

Infecting the young minds faster than bacteria

Kids wanna act like what they see in the cinema

Yo’, whatever happened to the values of humanity

Whatever happened to the fairness and equality

Instead of spreading love we’re spreading animosity

Lack of understanding, leading us away from unity

That’s the reason why sometimes I’m feelin’ under

That’s the reason why sometimes I’m feelin’ down

There’s no wonder why sometimes I’m feelin’ under

Gotta keep my faith alive ’til love is found

Now ask yourself

Ask yourself. Ik ging me echt van alles afvragen na dit nummer Marc. En ik werd boos. Ik werd boos op de maatschappelijk, ongelijkheid, maar vooral op de Black Eyed Peas. Want dit protestnummer werd in de discografie van de Black eyed peas al snel gevolgd door nummers als ‘My Humps’ en ‘Boom Boom Pow’. Dit bracht wel een gevoel van haat naar de band, haat omdat ik juist zo gek was op hun eerste werk. Haat dat ze niet verder gingen op de toer die ik leuk vond en haat op de presentatie van de groep na het eerste album. Want als je geen idee hebt wie J. Rey Soul is, zal je niet de enige zijn. De beste man heeft als enige lid van de Black Eyed Peas geen Wikipediapagina, om maar te beginnen. Vlammend in het begin is hij uiteindelijk compleet naar de achtergrond verdwenen naarmate de Black Eyed Peas bekender raakten. Wil.i.am. en Fergie kwamen op de voorgrond, de rest moest stil meedansen. En ik snap het niet. Zijn verse in het nummer raakte mij altijd. Zeker in combinatie met de clip, waarin hij na een politieachtervolging een verklaring afgeeft, kreeg ik bij Rey Soul het idee dat er echt een revolutie, opstand, of in ieder geval maatschappelijke kentering, op het punt stond te gebeuren. Misschien wat naïef voor een tienjarige, maar ik denk wel haalbaar met het fanatisme en gevoel van haat door Rey soul. Haat omdat we gewoon zo balen van hoe het nu gaat en hoe we hier zijn gekomen, als menselijke ras en als Black Eyed Peas.

Maar goed, na een geschiedenis les en wat maatschappelijke opvattingen denk ik dat ik het thema misschien te erg tastbaar wil maken in de vorm van effecten of implicaties van haat in de wereld. Niet het gevoel of emotie haat zelf. Ik zal proberen het wat meer onder woorden te brengen.

Ik merk dat haat bij mij vooral voortkomt uit een mengeling van liefde en een soort teleurstelling. In de vorm dat echt liefde voor mij, de teleurstelling is dat ik die liefde niet volledig kan geven. De perfecte wereld waarin mensen lief zijn, de perfecte band, ze zijn niet haalbaar in de noodzakelijke vorm dat ik er puur liefde voor kan geven. En dat at brengt bij mij een gevoel van haten. En ik weet niet of we hiermee haat nou duidelijker hebben gemaakt of een betere vorm hebben kunnen geven Marc, het gaat nog steeds om gekrente mensen. Een band die hopelijk meer licht kan schijnen op de emoties haat, woede, boosheid en de primaire gevoelens die hierbij horen, is met nek en schouders De Raggende Mannen!
Geen zorgen, het is een rustigere versie dan het origineel, dus niet keihard maar klassiek raggen.

[0:14 – 0:40] ‘Kramp van je kanis’ – De Raggende Mannen

Laat me je wat zeggen
Je maakt iets in me los
Je maakt iets in me wakker
En dat kan ik niet omschrijven
Dat gaat me moeilijk af
Maar toch wil ik het proberen
Daar heb je immers recht op

Haat komt zo volgens mij heel dicht bij de emotie liefde. Eerlijk, dit kan ook het begin zijn van een liefdesverklaring toch? Als je zoiets in iemand los maakt, zo’n speciaal gevoel als ik het zo hoor, dan ben je toch geliefd door die persoon? Die persoon zie je en doet iets met je zijn als mens.

[1:23 – 1:50] – ‘Kramp van je kanis’ – De Raggende Mannen

Ik krijg de kramp van je kanis
Ik krijg de kots van je kop
Ik krijg kramp van je kanis
Ik word mies van je knar
Ik krijg kramp van je kanis
Ik krijg de kots van je kop
Ik krijg kramp van je kanis
Ja, ik krijg kippevel!

Gewoon een gevoel dat jij resulteert: kramp in de kanis, kotsend en met kippenvel op de armen loopt die ander rond als gevolg van jou. Een soort van erkenning en daarmee waardering, de ander is het totaal niet met je eens. En daarmee ook misschien liefde? Het zou in ieder geval het heerlijke geschreeuw van Bob Fosko een stuk minder intimiderend maken en wat meer laten overkomen als pure emotie, pure liefde en passie.

Ik denk dat het in ieder geval duidelijk is dat het heel primair is allemaal, die gevoelens haat. Uit eigen ervaring ook hoor, want ik heb de Black Eyed Peas altijd ‘wel okay’ gevonden met een hele rij argumenten waarom het beter was toen ze net begonnen. Die haat was dus vooral kort erna, ik voelde me gewoon in de steek gelaten. Ik voelde me niet gezien. En dat maakt me boos. Maar blijven haten op de band kan ik niet.

Ik hoop dat de intensiteit van de brief en de muziek meevallen Marc, ik zou je niet willen afschrikken om terug te schrijven. Maar dit is wat het thema haat bij mij qua muziek blijkbaar brengt.
Kijk reikhalzend uit naar je brief.

Liefs, Koen.