Nostalgie naar de Zee [S1Br5]

Beste Marc,

Ik begrijp je huivering voor het geschreven pad dat voor ons ligt. Maar geen zorgen, mijn getrouwe kameraad, tezamen zullen wij het pad betreden en onze innerlijke zorgen, vragen en gedachtes over jeugdigheid en nostalgie beslechten!

Hersenspinsel, terug naar de brief.

Jeugdigheid en nostalgie zijn blijkbaar het pad dat we moeten bewandelen Marc. Prima. Ik denk dat we alleen moeten oppassen dat we niet te veel wegvallen in een romantisering van ‘hoe-het-vroeger-was’. Daarvoor kijk ik al naar omroep MAX. Ik ben zeker wel te porren om eens mee te gaan en mee te zwelgen in nostalgie.

Om ook maar meteen met de deur in huis te vallen, ga ik meteen toegeven dat ik in de teksten van JFDR, de naam ga ik niet uitspreken, die is niet te doen en mensen hebben die toch al gehoord en/of gelezen als het goed is, dat ik juist bij die teksten dus, een gevoel van neerslachtigheid krijg in plaats van naïviteit in het leven en een verlangen naar onschuldig zijn. Het feit dat ze het licht uit doet en aan het werk gaat, spreekt hierin boekdelen. De gedachten worden uitgezet, daarbij alle emoties, en er wordt gewerkt. Ik zie dat alleen niet als nostalgie maar meer als acceptatie. Natuurlijk is dit mijn interpretatie, en óók ik zie dat er liefde in het nummer klinkt over vroeger en moeder, en wil ik jou niet voor het hoofd stoten. Zeker niet aangezien ik nu mij, door jouw brief, los kan laten gaan op twee thema’s die ik, toch als eind twintiger, al langzaam steeds frequenter aansnijd: nostalgie en jeugdigheid.

Misschien is het ook omdat je, met je Fastfood nostalgie, mij gelijk aanstak met het virus. Want wat ‘deed dit thema met me teweeg’ en waar ging ik naar luisteren….

Ik werd gelijk meegenomen in het gevoel wat nostalgie mij altijd geeft: een warm bad van fijne herinneringen en leuke mensen. Kleine dingen komen dan ter gedachte. Nostalgie is voor mij ook het idee dat geluk in alles zit, waar René en Stippenlift in zekere mate over zingen, en DAT, dat gevoel van klein genot, is het gevoel dat ik elke keer beleef als ik het nummer ‘some day like this’ van elbow hoor ­­– pas op, romantiek volgt.

(‘One Day Like This’ – Elbow; start hier) 

Ik reed met Jasmijn al de hele morgen door de Normandische regen, het was ergens rond het middaguur denk ik. We hadden die dag net in de stromende regen de kathedraal van Rouen bezocht en aan een formica tafeltje wat gegeten. Het was gezellig samen maar laat ik ook eerlijk zijn, we hadden wel zin in iets meer zomer tijdens die zomervakantie. En toen gebeurde het Marc. We reden een vallei in, kwamen terwijl het nummer startte langzaam weer uit de vallei, violen begonnen te spelen, langzaam zwierde de muziek aan, en toen! Toen we uit die vallei reden, kwam de zon binnen via onze voorruit.

(‘One Day Like This’ – Elbow; 0:26-1:20) 

Drinking in the morning sun
Blinking in the morning sun
Shaking off a heavy one
Yeah, heavy like a loaded gun
What made me behave that way?
Using words I never say
I can only think it must be love
Oh anyway, it’s looking like a beautiful day

Onze dag was goed en beter nog, ik heb nu een mede Elbow-fan als partner. Die nostalgie die ik krijg van dit nummer, geen straf om over te mogen schrijven aan je. Dit soort nostalgie is mijn spreekwoordelijke crack. Heerlijk. Los ook van onze historische ervaring, is het nummer zelf ook een gevoel van behagen, warmte, voldoening. Elke keer als dat nummer start en langzaam naar het eerste couplet wordt gespeeld…kippenvel. Maar dit gebeurt er met mij als je over zulke thema’s begint Marc, spontaan begin ik ook te schreeuwen:

(‘One Day Like This’ – Elbow; 3:20-6:34) 
Throw those curtains wide!
One day like this a year would see me right

Carpe Diem. 

Misschien is het ook omdat ik die jeugdige onschuld niet zo erg mis in veel vlakken. Neem het hele ‘zorg voor veel spullen’ idee, voor gebrek aan een betere benaming, waar veel mensen toch voor leven en al eerder voorbij kwam in ons geneuzel. Als kind wilde ik ook later ‘rijk’ worden. Gewoon lekker rijk, veel spullen, geen zorgen, gewoon rijk worden. Tegenwoordig kijk ik naar dit idee terug met een mengelmoes van quasi-communistisch wantrouwen over mijn jeugdambities versus de maatschappij, en gegniffel. Zou er niet aan moeten denken om zoveel geld te hebben als kleine Koen wilde. Veel liever ga ik naar plaatsen waar je met veel geld niets meer hebt. Restaurants, hotels, koffietenten, waar het afgetrapt is.
In dat opzicht is het abstracte streefdoel van ‘a place in the sun’ zoals Stevie Wonder het voor zich ziet al meer dan genoeg voor mij.

(start ‘Room 29′ – Chilly Gonzales & Jarvis Cocker)

Juist het afgetrapte en de romantiek daarin, de nostalgie van vergane glorie en geluk, daar haal ik nu mijn lol uit. Een gevoel Het zoals in het openingsnummer van het album Room 29, van Chilly Gozales en Jarvis Cocker. Een album dat jij mij aanraadde en waar ik jou vervolgens steeds aan herinner, je weet toch dat het goed is? Een liederencyclus over een kamer, in een hotel van vergane glorie.

(‘Room 29‘ – Chilly Gonzales & Jarvis Cocker; 0:16-0:30)

Help yourself to pretzels
Help yourself to the minibar
I couldn’t help myself
I read a self-help book
Now I’ve gone too far

Daar klinkt al een mate van neerslachtigheid in ‘I couldn’t help myself, I read a self-help book.’ Dat in combinatie met minimale begeleidende pianomuziek maakt het complete. Room 29 is een vreemd album waar ik mij helemaal in los kan laten gaan, in een hotel van weleer lopen, waar mensen komen die het zelf al allemaal niet meer in de hand hebben en eigenlijk wat doen. Pak nog maar wat je wil en let niet op mij. Jarvis Cocker heeft ook een neusje voor depri dingen, gedompeld in een soort romantiek.

(‘Room 29′ – Chilly Gonzales & Jarvis Cocker; 1:43–2:10).

I read an actress used to party in this place
And do drugs off the piano
If I lick will it still taste?
A lifetime of spectating leaves you impotent
Unable to join in without a frame of reference
Watching the playback after the event

Toekijken maakt impotent, maar voor Jarvis ook het likken van de piano? Want dat is ook een soort derderangs ervaring van hoe deze bekende actrice haar avonden doorbracht. Waarom ik dit stukje specifiek in verband breng met nostalgie is niet alleen dat terugkijken naar vergane glorie, het is ook een gevoel van eenvoud dat ik hoor door het nummer en het hele album eigenlijk. Muzikaal is het een minimaal nummer en Jarvis doet vooral zijn best om haast fluisterend te spreken over het hotel. Maar misschien sprekender is de manier hoe hij gebruik maakt van zijn stembanden om muziek te produceren, je hoort het nog net aan het eind. Ik denk door met zijn vlakke hand tegen zijn adamsappel te tikken, krijg je nog een vreemde vervorming van de stem van Jarvis Cocker. Een hele creatieve manier om zelf wat te klooien met stemvervorming, maar ook een voorbeeld van verveling, iets wat je doet als je niets beters te doen hebt, en zeker als je in je eentje vast zit in een vergane hotelkamer.

Nu ik zo bezig ben met schrijven, besef ik dat het wel grappig is dat je brief eindigde met een nummer over verlies van kinderlijke onschuld en terugverlangen naar de jeugd. Dat terwijl Stevie Wonder duidelijk naar de toekomst kijkt, met een American Dream, dat gevoel van altijd op zoek blijven naar je ideale plekje dat er ergens is onder de zon. En dat plekje kan je zo verwisselen voor het volgende stukje onder de zon. Maar nogmaals ik maak er graag gebruik van om nog een laatste poging te doen om onze ideeën wat te bundelen.

Want vogelvrij zijn, vrijheid, los van normen, geen zorgen maken over Ikea-koffie, en jeugdigheid, ze hebben een ding gemeen: een gebrek aan materie. Allicht dat dat het thema is waar we de hele tijd aan probeerde te stippen? Materialisme? Dat je niet vogelvrij kan zijn met materie?

(start ‘La Mer’ – Charles Trenet)

Nu gaat het wat lastig worden want naast het Engels, komt er nu ook nog Frans in het spel. Alleen is dit wel het nummer waar ik dat gevoel kan loslaten, denken aan de toekomst, en met nostalgische dromen kan denken aan hoe het anders kan en hoe het was

(‘La Mer’ – Charles Trenet; 00:10-00:34)

La mer
Qu’on voit danser
Le long des golfes clairs
A des reflets d’argent
La mer
Des reflets changeants
Sous la pluie

Het nummer La Mer van Charles Trenet is voor mij namelijk de ultieme bundeling van dit thema van vogelvrij zijn zonder materialisme (als ik het zo mag noemen natuurlijk). In de trein geschreven, naar buiten starend over de zee. Marc, bij deze vrolijke klanken ga ik terug naar mijn vakanties naar Normandië als kind, de vele dagen aan zee, en het feit dat we dit nummer nooit mochten draaien op de terugreis naar Nederland aangezien het mijn moeder deed huilen. Toen het kon, draaide ik het zelf wel op de terugreis, dankzij mijn mp3-spelertje. Terwijl mijn vader dan rustig beloofde dat ze later een huis gingen kopen in Normandië, inclusief enkele schurftige honden en katten, keek ik dan uit over de zee en luisterde naar Charles. Een toekomstdoel kwam er niet bij in, een gevoel dat mijn leven met de zee op de achtergrond wel goed komt wel. Het is geen nostalgie, geen dromen naar een plekje onder de zon, het is meer weten dat met de schittering en de klanken van de oceaan, waar je niets voor hoeft te doen, de motor van je leven kunnen zijn. Mindfull zijn met de zintuigen.

(‘La Mer’ – Charles Trenet; 2:49-eind)

La mer
Les a bercés
Le long des golfes clairs
Et d’une chanson d’amour
La mer
A bercé mon cœur pour la vie

Marc, binnenkort gaan wij in een detail nog onze brieven bespreken en daarmee ook de thema’s. Ik denk dat we al meer dan genoeg hebben om met elkaar te gaan bespreken en ik kijk daar ook naar uit. Het ga je goed lieve vriend, hou je haaks en hoop snel van je te horen.

Liefelijke groet,
Koen